συνταγογραφούμενα φάρμακα. Εκτιμάται, μάλιστα, ότι θα ολοκληρώσει
μια αντιβιοτική αγωγή μία φορά στα δύο χρόνια και θα καταναλώσει 28.000 παυσίπονα. Αν κ φαίνεται να μην μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτά, πόσα γνωρίζουμε πράγματι γι τα φάρμακα που παίρνουμε;
Παρόλο που θέλουμε να πιστεύουμε πως τα φάρμακα έχουν στοχευμένο σχεδιασμό, σε πολλές περιπτώσεις κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Η αλήθεια είναι ότι η ανάπτυξη των φαρμάκων οφείλει περισσότερα στην τύχη, παρά στον προσεκτικό σχεδιασμό, διότι το σύνολο των ιδιοτήτων τους αποκαλύπτεται ουσιαστικά μετά την ευρεία λήψη τους.
Τυχαία, για παράδειγμα, βρέθηκε ότι η εισπνεόμενη θεραπεία για το άσθμα μπορεί να προλάβει τον πρόωρο τοκετό. Με τη βοήθεια της τύχης επίσης, ένα πασίγνωστο δηλητήριο, το αρσενικό, επέστρεψε στη φαρμακευτική αγορά ως θεραπεία για τη λευχαιμία.
Ακόμα και το φάρμακο με τις ταχυτέρα αναπτυσσόμενες πωλήσεις όλων των εποχών, το Viagra, δεν χρησιμοποιείται για τις ενδείξεις για τις οποίες αρχικά είχε σχεδιαστεί. Ξεκίνησε με τον κωδικό UK 92480, σαν μια νέα θεραπεία για τη στηθάγχη, μια κατάσταση που προκαλεί στένωση στα αγγεία που τροφοδοτούν με αίμα την καρδιά.
Η φαρμακοβιομηχανία Pfizer, που ανέπτυξε το Viagra, αναζητούσε ένα φάρμακο που θα μπορούσε να χαλαρώσει τα αιμοφόρα αυτά αγγεία. Οι κλινικές δοκιμές του Viagra όμως δεν ήταν ενθαρρυντικές και η εταιρεία ήταν έτοιμη να τις διακόψει, αλλά οι εθελοντές που συμμετείχαν άρχισαν να αναφέρουν μια ασυνήθιστη παρενέργεια, πολλές στύσεις!
Για να διερευνηθεί περαιτέρω το ζήτημα, αναπτύχθηκε σε περιβάλλον εργαστηρίου απ τον επικεφαλής του ερευνητικού προγράμματος Chris Wayman ένα πειραματικό μοντέλο, με τη χρήση ιστού από το πέος ανδρών που υπέφεραν από στυτική δυσλειτουργία. Κάθε κομμάτι ιστού τοποθετήθηκε σε έναν δοκιμαστικό σωλήνα με υγρό διαλύτη και ενώθηκε με μια συσκευή που μπορούσε να του μεταδώσει ηλεκτρικό ρεύμα με τη χρήση ενός διακόπτη. Η χρήση του ηλεκτρικού ρεύματος προσομοίαζε σε αυτό που συμβαίνει όταν ο άνδρας διεγείρεται σεξουαλικά.
Την πρώτη φορά που άνοιξε η συσκευή δεν παρατηρήθηκε καμία αλλαγή στον ιστό. Όταν προστέθηκε όμως Viagra στο διάλυμα, τα αιμοφόρα αγγεία του πέους χαλάρωσαν, όπως θα έκαναν κατά τη στυτική λειτουργία. Οι ερευνητές αποκαλύπτουν ότι το συγκλονιστικό στοιχείο της μελέτης αυτής ήταν ότι τους έδωσε την ευκαιρία να δουν ιδίοις όμμασι την αποκατάσταση της στυτικής λειτουργίας.
Πριν από την κυκλοφορία του Viagra, το 1998, δεν υπήρχε θεραπεία από το στόμα για τη στυτική δυσλειτουργία και οι μόνες εναλλακτικές ήταν οι ενδοπεϊκές ενέσεις ή η χειρουργική αποκατάσταση του προβλήματος με τοποθέτηση ειδικών εμφυτευμάτων, των πεϊκών προθέσεων.
Χάρη στην «αποτυχία» μιας θεραπείας για τη στηθάγχη όμως, έχουμε επιτυχή έκβαση στην επίλυση ενός άλλου προβλήματος. Το Viagra είναι σήμερα ένα από τα πιο συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα στον κόσμο.
Όλα τα φάρμακα πριν από την κυκλοφορία τους υποβάλλονται σε αυστηρά σχεδιασμένες κλινικές μελέτες, αλλά στην ουσία η πραγματική μελέτη λαμβάνει χώρα όταν αρχίσει η κατανάλωσή τους από τον ευρύτερο πληθυσμό.
Σύμφωνα με τον Patrick Vallance, επικεφαλής του ερευνητικού τμήματος ανάπτυξης φαρμάκων της GSK, πολλές φορές μαθαίνουμε περισσότερα για τα φάρμακα μετά την επίσημη κυκλοφορία τους από όσα γνωρίζαμε πριν.
Μια τέτοια περίπτωση φαρμάκου, για το οποίο μάθαμε πολλά περισσότερα μετά την κυκλοφορία του, αποτελεί η μεθυλφενιδάτη (το πιο γνωστό εμπορικό της όνομα είναι το Ritalin), της οποίας η δράση στην αντιμετώπιση της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και της υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) ανακαλύφθηκε κατά τύχη, ενώ πριν από 50 χρόνια η αρχική ένδειξη του φαρμάκου ήταν η αντιμετώπιση της κατάθλιψης των ενηλίκων.
Ακόμα και σήμερα ανευρίσκονται νέες χρήσεις για το φάρμακο αυτό. Οι επιστήμονες έχουν βρει ότι η συγκεκριμένη ουσία επιδρά ευεργετικά στις γνωστικές λειτουργίες και, αν ληφθεί από άτομα που δεν πάσχουν από ΔΕΠΥ, μπορεί να βελτιώσει τις επιδόσεις τους σε δοκιμασίες ευφυΐας. Το φάρμακο φαίνεται πως βελτίωσε τη συγκέντρωση και τις γνωστικές ικανότητες των εθελοντών που συμμετείχαν στη μελέτη.
Βέβαια, δεν είναι όλες οι παρενέργειες των φαρμάκων που παρατηρούνται κατά την ευρεία λήψη τους ευεργετικές. Στο Ηνωμένο Βασίλειο μόνο, τα τελευταία 5 χρόνια έχουν αποσυρθεί από την αγορά 8 διαφορετικά φάρμακα.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι δεν υπάρχει απόλυτα ασφαλές φάρμακο, διότι δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τα πάντα για αυτό.
Κατά την ανάπτυξη ενός φαρμάκου, στην ουσία επιχειρείται κάποιου είδους παρέμβαση σε μια θεμελιώδη βιολογική λειτουργία. Το προσδοκώμενο όφελος όμως ενός φαρμάκου θα πρέπει πάντα να υπερτερεί σε σχέση με την πιθανότητα εμφάνισης επικίνδυνων παρενεργειών.
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
- Προσπαθήστε να γράφετε με Ελληνικούς χαρακτήρες!
- Μη προσβάλλετε τη Σελίδα με άσχετα για το περιεχόμενο σχόλια!
- Τα ανώνυμα σχόλια όπως "Πολύ καλό, Υπέροχο..." κλπ. ενδέχεται να μην ανέβουν για ευνόητους λόγους.